Το χρώμα είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο ενός ανατολίτικου χαλιού. είτε μιλάμε για την περιορισμένη παλέτα των νομαδικών χαλιών, είτε για την εξαιρετικά πολύπλοκη εκείνων των χαλιών που παρασκευάζονται στις πόλεις της ανατολής, η προσεκτική χρήση των χρωμάτων είναι αυτή που κάνει ένα χαλί να ξεχωρίζει.
Παραδοσιακά όλα τα χρώματα προέρχονταν από φυσικές πρώτες ύλες. Για παράδειγμα το κόκκινο προέρχονταν από τη ρίζα του φυτού ρουβία η στα ελληνικά ερυθρό δανός, το μπλε προέρχονταν από το φυτό indigo, το κίτρινο από το σαφράν και το καφέ από το κέλυφος του καρυδιού. Η εφαρμογή τέτοιων χρωμάτων ήταν μία ιδιαίτερα τεχνική διαδικασία και για αυτό το λόγο στις κοινότητες της ανατολής υπήρχε πάντα μία οικογένεια που ειδικευόταν στην βαφή των μαλλιών. Ακόμη και η σχετικά αυτάρκεις νομαδικές φυλές, απευθύνονταν σε τέτοιους επαγγελματίες για τους δύσκολους χρωματικούς τόνους.
Τα φυτικά αυτά χρώματα, αρχικά έντονα και φωτεινά ξεθωριάζουν με το χρόνο, αυτό όμως δεν θεωρείται μία τεχνική αποτυχία αλλά μάλλον μία επιθυμητή ωρίμανση που παράγει την αρμονική πνευματική ισορροπία που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε παλιά ακριβά χειροποίητα χαλιά.
Το 1856 στην προσπάθεια κάποιων επιστημόνων να συνθέσουν κινίνη ανακαλύφθηκε η πρώτη συνθετική βαφη ανιλίνης, το πρώτο χρώμα ήταν ένα έντονο μωβ ενώ αργότερα προστέθηκαν και άλλα παρόλα αυτά η χρήση τέτοιων βαφών ήταν περιορισμένη λόγω του υψηλού κόστους και των ελαττωμάτων που παρουσιάζονται σε κάποιες αποχρώσεις τους. Κάποια χρώματα ξεθωριάζουν γρήγορα με τον ήλιο, ενώ κάποια άλλα ξέβαψαν αμέσως στην πρώτη επαφή τους με το νερό, το χειρότερο όλων όμως ήταν ότι τα νήματα βαμμένα με ανιλίνη φθείρονται ταχύτερα. Μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ανακαλύφθηκαν νέες χημικές βαφές χρωμίου, chrome dyes, οι οποιες σε αντίθεση με τις προηγούμενες έχουνε φυσικό αποτέλεσμα δεν ξεβάφουν και δεν επηρεάζουν καθόλου την ποιότητα του μάλλιου. Αν και κάποιοι συντηρητικοί θεωρούν ότι οι βαφές χρωμίου είναι υπερβολικά σταθερές και δεν επιτρέπουν τη φυσική ωρίμανση των χρωμάτων, οι νέες αυτές βαφές μας προσφέρουν μία τεράστια χρωματική παλέτα και αν χρησιμοποιηθούν σωστά μπορούν να ανταγωνιστούν όλες τις υπόλοιπες.
ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΜΠΡΑΣ (abrash)
Εξετάζοντας από κοντά τα χειροποίητα χαλιά θα παρατηρήσουμε ότι σε μερικές περιπτώσεις σε περιοχές του χαλιού που είναι μόνοχρωματικές το χρώμα αλλάζει τόνο σταδιακά και γραμμικά. Το εφέ αυτό ( αν και είναι σήμερα επιθυμητό καθώς δίνει ζωντάνια στα μονόχρωμα σημεία αλλά και στη γενικότερη εικόνα του χαλιού) προέκυψε εξ ανάγκης καθώς η βαφή των νημάτων δεν μπορούσε να γίνει σε μεγάλες ποσότητες και ο χρωματικός τόνος διέφερε από εφαρμογή σε εφαρμογή. Σήμερα η εφαρμογή της τεχνικής αμπράς γίνεται ηθελημένα προκειμένου να πετύχουμε τις γοητευτικές χρωματικές αποκλίσεις που εμφανίζονταν στα παραδοσιακά φυτικά βαμμένα χάλια.
ΧΗΜΙΚΟ ΠΛΥΣΙΜΟ ΧΑΛΙΩΝ (εντάσσεται στην κατασκευαστική διαδικασία ενός χαλιού)
Με τον όρο χημικό πλύσιμο εννοούμε τη λευκαντική εκείνη η διαδικασία η οποία χρησιμοποιείται για να ξεθωριάσουν τα χρώματα των καινούριων χειροποίητων χαλιών ώστε να γίνουν πιο ελκυστικά στο δυτικό καταναλωτικό κοινό. Στην πιο ελαφριά εκδοχή της η διαδικασία αυτή ξεκινά και φυσικά επιταχύνει την φυσική ωρίμανση των χρωμάτων. Στις extreme περιπτώσεις μπορεί να αλλάξει εντελώς την εμφάνιση ενός χαλιού μετατρέποντας τα αρχικά έντονα χρώματα σε απαλά παστέλ. Τέτοιου είδους διαδικασίες είναι σίγουρα επιβαρυντικές για τις ίνες του μαλλιού και σε αρκετές περιπτώσεις μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια ζωής των χαλιών. Παρόλα αυτά χρησιμοποιούνται σε ορισμένες περιπτώσεις, καθώς είναι ο μόνος τρόπος να πετύχουμε κάποιες ιδιαίτερα απαλές χρωματικές συνθέσεις.
Στα καθαριστήρια χαλιών ΡΕΙΖΙΔΗΣ έχουμε την εμπειρία για να ξεχωρίζουμε τις ποιότητες των χρωμάτων και τη συμπεριφορά τους. Η τεχνογνωσία αυτή είναι απαραίτητη για τη σωστή συντήρηση και τη διασφάλιση της μακροζωίας των χαλιών.
Επίσης εφαρμόζουμε σύγχρονες τεχνικές για την αποκατάσταση και επαναφορά των χρωμάτων σε χαλιά που έχουν αλλοιωθεί από λανθασμένη χρήση η καθαρισμό.
Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για τυχόν ερωτήσεις στο τηλ.κέντρο ή στο reizidis@carpettservice.gr
Μενέλαος Βασιλείου Ρεϊζίδης.
